Sarrera GeoBizkaia

Zer da GeoBizkaia?

Zer da GeoBizkaia?

GeoBizkaia Bizkaiko Datu Espazialen Azpiegitura (DEA) da, Bizkaiko Foru Aldundiaren Informazio Geografikoaren Sistemari homogeneotasuna eta gardentasuna eman nahi diona.

Ekimen honen helburua informazio geografikoa partekatzea eta zabaltzea da, Bizkaiko eraldaketa digitalaren erreferente bihurtzeko.

Geoatari honen bidez, datuen eta zerbitzuen katalogo bat, bisore bat eta erabilgarri dauden aplikazioen zerrenda bat jartzen ditugu zure eskura, informazio geografikoa eskuratzea, bistaratzea eta deskargatzea erraztuko dizutenak.

Ohiko galderak

  • Datu Espazialen Azpiegitura (DEA) informazio geoespaziala sortzeko, kudeatzeko, trukatzeko eta erabiltzeko gaitasuna ematen duen baliabide teknologiko eta antolakuntzako eremua da. Informazio horrek objektu eta fenomeno geografikoen kokapenarekin lotutako datuak, metadatuak, zerbitzuak eta aplikazioak barne hartzen ditu. Datu Espazialen Azpiegiturek erakunde eta erabiltzaileen arteko lankidetza errazten dute, informazio geoespazialaren elkarreragingarritasuna eta sarbidea modu estandarizatuan sustatuz.

  • Hauek dira DEA baten osagai nagusiak:

    • Datu geoespazialak: formatu bektorialetan, rasterrean edo tabularrean irudikaturiko informazio georreferentziatua.
    • Metadatuak: datu espazialei buruzko informazio deskribatzailea, hauen bilaketa, ebaluazioa eta erabilera errazten dituena.
    • Web zerbitzu geoespazialak: datu espazialak Internet bidez kontsultatu, bistaratu, aztertu eta manipulatzeko aukera ematen duten interface eta protokolo estandarizatuak.
    • Arauak eta estandarrak: sistemen eta erabiltzaileen arteko elkarreragingarritasuna eta informazio banaketa bermatzen duten arau eta zehaztapen teknikoak.
    • Politikak eta akordioak: datu espazialen eta haiei lotutako zerbitzuen sarbidea, erabilera eta banaketa arautzen duten lege eta antolaketa esparruak.
    • Erabiltzaileak eta praktika-komunitateak: DEA baten testuinguruan informazio geoespaziala sortu, erabili eta partekatzen duten pertsonak eta erakundeak.
  • Datu Espazialen Azpiegiturak funtsezkoak dira informazio geoespaziala eraginkortasunez erabiltzeko eta datu geografikoetan oinarritutako erabakiak hartzeko.

    Informazio espaziala eskuratzea, trukatzea eta aztertzea erraztean, DEAek hainbat erronkari aurre egiteko aukera ematen dute, hala nola ingurumenaren arloan, baliabide naturalen kudeaketan, hiri-plangintzan, garraioan eta segurtasun publikoan.

    Gainera, DEAek lankidetza eta berrikuntza sustatzen dituzte, erabiltzaileei hainbat iturritako datuak konbinatzeko eta aztertzeko gaitasuna ematen baitiete, eta aplikazio eta zerbitzu geoespazialak garatzen baitituzte premia espezifikoak asetzeko.

  • Informazio Geografikoko Sistema (IGS) arazo konplexuak konpontzeko eta kokapenean oinarritutako erabakiak hartzeko datu geoespazialak bildu, aztertu, manipulatu eta ikusteko aukera ematen duen tresna da. IGS bat funtsezko osagaitzat har daiteke DEA baten barruan, erabiltzaileei DEA horrek emandako datu espazialekin jarduteko eta lan egiteko aukera eskaintzen baitu.

    Adibidez, hirigile batek IGS-a erabil lezake DEA baten informazio geoespaziala aztertzeko, hala nola lurzoruaren erabilera-mapak eta biztanleria-datuak, parke berri bat hiri batean kokatzeko lekurik onena zehazteko.

  • WMS zerbitzua (Web Map Service) Open Geospatial Consortium-ek (OGC) garatutako estandarra da eta webguneetan mapa dinamikoak ikusteko aukera ematen du. WMS zerbitzu batek PNG, JPEG edo GIF formatuko mapen irudiak eskaintzen ditu, zerbitzari batean gordetako datu geoespazialetatik abiatuta.

    DEA baten, WMS zerbitzuak erabiltzaileei datu espazialen geruzak bistaratu eta gainjartzeko aukera ematen die, datuak deskargatzeko beharrik gabe.

    Adibidez, erabiltzaile batek WMS zerbitzua erabil dezake DEA batean uholde-arriskua duten eremuen mapa bat errepide-mapa batekin batera bistaratzeko. Horri esker, arrisku handiena duten eremuak azkar identifika ditzake eta ebakuazio-bideak planifikatu.

  • Metadatuen katalogoa DEA batean datu geoespazialei buruzko informazio deskribatzailea duen datu-basea da. Metadatuek honako informazio hau biltzen dute, besteak beste: izenburua, deskribapena, helburua, sortze-data, eskala, koordenatu-sistema eta datuen kalitatea.

    DEA bateko metadatuen katalogoaren funtzio nagusia erabiltzaileei bere proiektuetarako behar dituzten datu espazialak erraz bilatzeko eta aurkitzeko aukera ematea da, haien garrantzia, kalitatea eta aplikagarritasuna ebaluatuz.

    Adibidez, klima-aldaketa aztertzen duen ikertzaile batek metadatuen katalogo bat erabil dezake DEA batean, eskualde jakin bateko tenperaturei eta prezipitazioei buruzko datu historikoak bilatzeko, haien ezaugarriak konparatu eta aztertzeko egokienak diren datuak aukeratzeko.

  • Datu geografikoak eskuratzeko, normalean, tresna bereziak erabili behar izaten dira, informazio geografikoko sistemak, alegia. Tresna horien bidez, datuak bi modutan eskura daitezke: OGC zerbitzuen bidez datuetara konektatuta edota datuak deskargatuta.

  • BFA rekin datuak deskargatu eta konektatu ahal izango zara, kosturik gabe. Horrek ez du barne hartzen interneterako konexioa edo hirugarrenen zerbitzuak erabiltzeagatik kostua duten tresnak erabiltzea.

  • Datu multzo bakoitzak metadatu batzuk ditu eta datuak erabiltzeko informazio garrantzitsua ematen digute. Horien artean, zalantzak argitzeko datuen arduradunaren kontaktua dago.

Terminologia

GIS:

Informazio geografikoko sistema bat (GIS) edo GIS bertsio anglofonoa (Geographical Information System), ere deitua, geografikoki erreferentziatutako informazioa biltegiratzea, bistaratzea, editatzea, aztertzea, interpretatzea eta partekatzea ahalbidetzen duten hainbat osagai integratzen eta erlazionatzen dituen tresna multzoa da; hau da, lurreko leku batean koka daitekeen informazioa. Normalean, GIS sistema honako elementu hauek osatzen dutela adierazten da: datu base geografikoak, softwarea, hardwarea eta prozesuak.

Georreferentziatzea:

Datu, objektu edo egitura bati koordenatu goegrafikoak esleitzea.

Geoataria:

Web atari mota bat da, informazio geoespaziala eta horri lotutako geozerbitzuak internet bidez aurkitzeko eta atzitzeko erabiltzen dena. Geoatarien zerbitzuetako bat bisorea izan ohi da, eta horri esker lurraldearen mapa batean bistaratuko dugu informazio geografikoa.

Ortoargazkia:

Airetiko argazkia, geometrikoki aldatua, proiekzio geografikoko sistema batera doitzeko.

Eredu bektoriala eta raster eredua:

GIS bateko datu fitxategien bi sistemak dira. Fitxategi bektorialak izaera bektoriala dutenak dira. Elementu geografikoak oinarrizko hiru egituratatik abiatuta irudikatzen dira: puntuak, lerroak eta poligonoak. RƔster fitxategien ezaugarria da sare bat dagoela, gelaxkaz edo laukiz osatua, pixel izenez ezagunagoak direnak.

Tesela:

Raster datu ereduaren oinarrizko unitate bakoitza da.

Datum:

Puntu batek lurrean duen kokapen geodesikoa zenbakiz adierazteko erabiltzen den erreferentziazko sistema geometrikoa. En el RD 1071/2007 se adoptĆ³ el 1071/2007 Errege Dekretuan, ETRS89 datuma (European Terrestrial Reference System 1989) hartu zen erreferentzia geodesiko ofizialeko sistema gisa Espainian, Iberiar Penintsularen eta Balear Uharteen eremuko erreferentzia geografiko eta kartografikorako.

EDA:

Espazio Datuen Azpiegitura. EDA bat Ā«teknologia, politika, estandar eta giza baliabideĀ» multzo bat da, informazio geoespaziala trukatzea errazteko. EDA batek lau elementu nagusi ditu:

  • Datuak, geoerreferentziatuta
  • Metadatuak, datuak deskribatzen dituztenak
  • Zerbitzuak, funtzionaltasunak, EDA eskainitakoak eta nabigatzaile baten bidez eskura daitezkeenak
  • Antolakuntza alderdiak, OGC bezalako nazioarteko erakundeek ezarri dituzten estandarrek edo arauek eratuta
INSPIRE:

Infraestructure for Spacial Information in Europe. Europako Batzordeak sortutako erakundea da Europan EDA bat sortzeko.

OGC:

Nazioarteko erakunde bat da, erakunde publikoak eta pribatuak biltzen dituena, eta bere helburu nagusia da akordioak egitea, geoprozesatze sistemen elkarreragina ahalbidetzeko eta informazio geografikoaren trukea errazteko. OGCtik sortutako espezifikaziorik garrantzitsuena WMS (Web Map Service) da, nabigatzaile edo GIS software batek (ArcGIS edo QGis, adibidez) bistaratzeko edo editatzeko aukera ematen duten mapak sortzeko. BFA/BFA lanean ari da zerbitzu horiek jendearen eskura jartzeko, eta, horrela, Open Data Bizkaiaren webgunean eskuragarri ditugu kartografiako WMS zerbitzuak, NAP sarea, foru errepideak edo ortoargazkiak; esteka honen bidez eskura ditzakezu: https://www.opendatabizkaia.eus/es/catalogo?res_format=WMS

LIDAR:

Light Detection and Ranging edo argia eta irismena hautematea. Teledetekzio optikoa, laser argia erabiltzen duena lurraren gainazalaren lagin trinkoa lortzeko. Laser izpiak objektu bat edo gainazal errebota bat ukitzen duen bakoitzean, argia errebotatu zuen puntu zehatzaren XYZ koordenatuak erregistratuz itzultzen da igorpen gailura, eta horrek objektua marraztea ahalbidetuko du.