Antzinatik, bideak gure Lurralde Historikoaren benetako arteriak izan dira, eta lurraldea egituratu izan dute hainbat mailatan. Mendeetan zehar, itsasoko zein lurreko bideetan zehar, armadak sartu ziren, ideiak zabaldu ziren, eta era guztietako salgaiak garraiatu ziren azken bazterretaraino. Zaldunek zein soldaduek, merkatariek nahiz kinkilariek, monjeek eta erromesek, abenturazaleek eta era guztietako bidaiariek egin dituzte bideok. Jairako eta gerrarako lekuak izan dira, eta, horrezgainera, arretagune zein kontrolgune ezarritako agintarientzat edo sistematik kanpo zeudenentzat. Batzuentzat bide fisikoak izan dira; beste batzuentzat, ordea, beren ibilbide pertsonalen bide sinbolikoak.

Bizkaiko bide eta ibilbideen gaia iradokitzailea da eta aukera ematen du beste gai ugaritara jotzeko. Edizio berri honetan, gai horiekin gozatu eta ikasi ahal izango dugu.

M. Josune Ariztondo Akarregi Kulturako Foru Diputatua

Gomendio batzuk:

Bisita egin aurretik:

• Planifikatu ondo ibilbidea.

  Esku artean daukazun programak kultur proposamen asko eta desberdinak eskaintzen dizkizu, guztiak Bizkaiko lurraldean. Programa arretaz irakurtzeko gomendatzen dizugu, planifikazio ona eginda, ahalik eta jarduera gehiagotan parte hartu ahal izateko. Gogoratu bisita asko egiteko hitzordua eskatu behar dela aurretik.

• Baieztatu aurretik programan agertzen diren datuak.

  Katalogo hau jarduerak hasi baino dezente lehenago argitaratzen da; horregatik, datu batzuk, adibidez, ordutegiak, elkartzeko guneak eta abar, aldatu daitezke. Aukeratutako jarduerarekin batera agertzen den telefonoarekin harremanetan jarri behar zara, zehetasun guztiak baieztatzeko.

Bisita eguna:

• Jantzi arropa eta oinetako egokiak.

  Jarduera askotan, landa-bide eta -bidezidorretan zehar ibili behar da; beraz, gomendagarria da oinetako eta arropa erosoak erabiltzea. Aurrekoaz gain, euria eginez gero, eraman zira edo euritakoa. Gomendio gehiago nahi badituzu, deitu jarduera bakoitzaren telefonora.

• Izan adeitsua taldearekin.

  Programan proposatutako jarduera gehienak Jardunaldi hauetarako diseinatu dira, beren-beregi. Jarduerok lehenago egin ez direnez eta horietako asko iristeko zailak diren landa inguruetan zehar igarotzen direnez, biziki garrantzitsua da guztiok modu ordenatuan parte hartzea. Garaiz heldu; aztertu aurretik abiapuntura iristeko ibilbidea. Bisitan zehar, ez distraitu beste parte-hartzaileak eta adi egon gidaren jarraibideei.

• Jakinarazi zure iritziak.

  Bisita amaitzen denean, jakinarazi gidari hari buruz dituzun iritziak. Gogobetetzeinkestak dauden lekuetan, mesedez, hartu minutu batzuk betetzeko. Zure iritziek hobetzen laguntzen digute.