Bilboko Euskal Museoak beste urrats bat eman du Miserikordia eraikinean "enbor arin" ikusgarria instalatzen hastearekin batera egiten ari den berritze integralaren lanetan. Horrela, Bizkaiko erakundeak arkitektura eta museografia eraberritzeko lanean jarraitzen du, eta joan den azaroan azken fasean sartu zen. Hazkunde-fase horretan, lau eraikinetako (Kurtze, Miserikordia, Unamuno eta Klaustroa) solairuak "armatzen" ari dira, beharrezko zimendu-lanak amaitu ondoren. Egituren ezaugarriak direla eta, oso konplexua izan da.

Elixabete Etxanobe, Bizkaiko ahaldun nagusia, Juan Mari Aburto, Bilboko alkatea eta Sorkunde Aiarza, Euskal Museoaren zuzendaria, obra ikustera joan dira, Raúl Escrivá, Antonio Vaillo arkitektoaren taldeko ingeniariarekin, funtsezko arkitektura-piezetako bat instalatzeko zailtasuna hurbiletik ikusteko: enbor arina.

Bisitan, talde teknikoaren azalpenek gidatuta, Bilboko etorkizuneko Euskal Museoa osatuko duten eraikinen "armatze" horretan azken hilabeteetan izan diren aurrerapen handiak ere ikusi ahal izan dituzte.

Enbor arina

Elementu arkitektoniko berezi hori Miserikordian dago. Eraikin horretan dagoeneko erabat hustu dituzte forjatuak eta estalkiak. Beheko solairua klaustroaren kotan dago une honetan, irisgarritasun ezin hobea lortzeko. Gainera, espazio hori atari handi bihurtuko duten harmailak eraikitzen ari dira.

Enbor arinaren xehetasun tekniko eta kontzeptualei dagokienez, modu berezian gauzatu nahi izan da ARETZ BIZIA kontzeptua, luzetarako nabe horretan eraikitzen ari diren atari handian, proiektu arkitektoniko eta museografiko honen balioak irudikatzen eta adierazten dituen espazio bihurtzeko.

Hala, "enbor huts" gisa sartzen da, egurrez egindako forjatuak berregituratuta, grabitaterik gabeko espazio handi baten sentsazioa sortzeko; azkenik, estalkia berregituratu da, eta zurezko zertxa handiekin berreraiki da, baserrien estalkien eraikuntza eta itsasontzien eraikuntza gogorarazteko.

Laburbilduz, helburua da leku horrek beheko mailan jasotzea Sustraien eremuarekin lotutako lehenengo edukiak. Sustraiek, berriz, zurezko edukiontzi flotatzaile bat dute gainean, barruan Enborra eta estalkian Adaburua biltzen dituena.

Gune horretan kokatutako edukiek zeharkako elementu gisa funtzionatu ahal izango dute, erakusketa-ibilbidea gune horretara hurbiltzen baita hainbat tokitan.

Miserikordia eraikina bisitatu ondoren, Museoaren zati hori Kurtze eraikinarekin lotzeko egin den galeria ezagutu dute. Pasabide ikusgarria eta espazioa argi naturalez beteko duen kristalezko horma izango du.

Gainera, kanpotik ere ikusi ahal izan dute Unamunoko fatxada, bere garaian aldatu behar izan zena, luizi arazorik ez zegoela bermatzeko, eta hori dagoeneko erabat konpondu da.

Bizkaiko Foru Aldundiak eta Bilboko Udalak 20.077.966,83 euroko inbertsioa egin dute; obrak proiektuan ezarritako erritmoari jarraitzen dio, eta 2026ko bigarren hiruhilekoan amaitzea aurreikusten da.

Bizkaiko erakundeko talde teknikoak hilabeteak daramatza museografia berria egiten, eta ordurako prest egongo da. Azken asteetan, beira-arasa "pilotu" bat jarri da Museoan, eta horrekin in situ lan egin ahal izan da, koloreak, argiztapena, bildumako piezen kokapena eta abar aztertzeko.

Fase horretara iritsi aurreko azken urratsak

Bilboko Euskal Museoaren berritze osoa "azken hazkunde-fasean" dago une honetan. Hau da, azarotik hona, gutxi gorabehera, obraren aurrerapenak agerikoagoak dira. Elementu arkitektonikoak ezartzen hasi dira, hala nola enbor arina, obraren amaiera zein hurbil dagoen erakusteko. Orain arte, zimendatze-lan ugari egin dira, eta uste baino hilabete gehiago behar izan dira. Lan horiek beharrezkoak ziren obra egitean egitura-arazorik ez zegoela bermatzeko.

Miserikordia eraikinaren egitura sendotu eta, ondorioz, Unamunoko fatxada desmuntatu eta espazio hori berrantolatu ondoren, gaur egungo fasera pasatu da, eta aurrerapen handiak denbora gutxiagoan ikusteko aukera emango du.

Antonio Vaillo arkitektoak aurrekoan adierazi zuen bezala une honetan ipintzen ari direla zeregin bikoitza duen zurezko "hodia": alde batetik, euskal kulturaren euskarri den enborra irudikatzen du, zuhaitzaren enborraren irudi metaforikoak irudikatua; bestetik, eraikinaren zatirik zaharrenen arteko lotura osatzen duen egiturazko elementua da, eta edertasun plastiko handiko espazio berriak sortzen ditu. Horretarako, euskal-espiritu tradizionalaren berezko estetika bat bilatzen du, eta soilik zura erabiltzen du harrizko eraikinak lotzeko. Gaineratu zuenez horretarako, lurzorua eta sabaia CLT panelen bidez osatzen ari direla, eta, aldi berean, estalkiaren egitura bereizgarria konfiguratzen ari direla, baserrien eraikuntza-tradizioari ikuspegi garaikide batetik heltzen diona.

Gaur, Sorkunde Aiarzak, Bilboko Euskal Museoaren zuzendariak, honako hau azpimarratu du: enbor arin horren azpian, Miserikordia eraikinaren beheko aldean, Euskal Museoaren bildumako tamaina handiko piezak erakutsiko dira, orain arte lekurik ez zutenak eta erakundearentzat bereziki bereizgarriak direnak, altzariak besteak beste. Honako proiektu hau eraberritze integrala da, bai arkitektonikoa, bai museografikoa, eta, ildo horretan, Euskal Museo berritu bat irekitzeko lanean ari gara, non kontakizun beraren pean orain arte eskaini dugunaz bestelako ikuspegi bat ikusiko den.