Bizkaiko Foru Aldundiak eta BBVAk finantza-sektoreari aplikatutako teknologia kuantikoari buruzko Europako lehenengo foroa antolatu dute. «Bizkaia-BBVA. Banks in Quantum Days» lehenengo edizioan mundu osoko 20 banku eta finantza-erakunde baino gehiago bildu dira Bilbon, hiru egunez, banku-sektoreko teknologia kuantikoen aplikagarritasunari buruz sakontzeko. Foroa Bizkaiko Ekintzailetzaren Nazioarteko Zentroan (BAT Dorrea) eta Bizkaiko hiriburuko San Mames estadioan egin da, Bizkaiko Foru Aldundiak bultzatzen duen Biqain estrategiari (Eusko Jaurlaritzaren BasQ aliantzaren barruan) eta BBVAk lurraldearekin duen harreman estuari esker. Izan ere, konputazio eta simulazio kuantikoko azpiegiturari dagokionez, Bizkaia munduko lurralde aurreratuenetako bat da.

«Bizkaia-BBVA Banks in Quantum Days» foroan finantza-zerbitzuetako multinazionalen ordezkariek hartu dute parte, esaterako: Moody´s arriskuak kalifikatzeko agentzia, Allianz taldea, Europako Espazio Agentzia (ESA), Tecnalia eta Ikerlan teknologia-zentroak, startup kuantikoak (QCentroid, Kipu Quantum, Global Data Quantum, Falcondale, etab.), HSBC, Banco Santander, CaixaBank, Kutxabank, Laboral Kutxa eta Telefónica edo Sener Aerospacial enpresak.

Ainara Basurko Bizkaiko Foru Aldundiko Ekonomia Sustatzeko diputatuak, Escolástico Sánchez BBVAko zuzendari exekutiboak eta Jaime Gómez Quantum Safe Financial Forum (QSFF) erakundeko presidenteak (Europol Europako poliziak bultzatutako erakundea) kongresuaren gakoak eta ondorioak azaldu dituzte foroaren hirugarren jardunaldiari ekin aurretik.

Teknologia kuantikoari buruzko foro sektorial aitzindaria

Basurkok azaldu duenez, Bizkaiko Foru Aldundiak, BBVArekin batera, teknologia kuantikoa bankako enpresetan aplikatzeari buruzko lehen biltzar sektorial hau antolatu du, eta iragarri du aurrerago beste kongresu batzuk egingo direla beste industria batzuei buruz, teknologia kuantikoak haietan guztietan baitu eragina.

Foru-diputatuak nabarmendu du Bizkaiko Foru Aldundian ziurtatzen ari garela, BIQAINen bidez, lurraldea iraultza teknologiko horren erdigunean kokatuko dela. Bizkaia, gaur egun, ekosistema kuantiko baten sorreraren buru da. Ekosistema kuantiko horrek inbertsioa eta talentua erakartzeaz gain, gure enpresek, handiek eta txikiek, kuantikak eskaintzen dizkien aukerak ikertu eta aprobetxatu ahal izango dituzte, merkatuko irtenbide berritzaileak lortzeko gai izan daitezen. Oinarri kuantikoko 15 start up ditugu. 2021ean, gai horrekin hasi ginenean, bakarra zegoen. Bizkaia lehia kuantikoaren buru diren lurraldeen artean dago. Eta lurralde aurreratuenetako bat da konputazio eta simulazio kuantikoko azpiegituretan. Hemen daude, gure lurraldean, hainbat fabrikatzaileren teknologia kuantikorako sarbide gehien; hamabi, hain zuzen ere.

Finantzetarako konputazio kuantikoa

Bestalde, Escolástico Sánchez BBVAko zuzendari exekutibo eta BBVAko Quantum diziplinaren buruak azaldu duenez, bankuak 2018an sortu zuen arlo espezializatu hori, bost laguneko talde batek osatua, batetik, teknologia kuantikoaren erabilera-kasuak garatzeko, aztertzeko eta testatzeko, eta bestetik, teknologia horrek finantza-produktuak eta -zerbitzuak bultzatzeko ezagutzak eskuratzeko. Erabilera-kasu horietan, balioespenak doitu behar izaten dira, eta horretarako, milioika simulazio egin behar dira edo inbertsio-zorroak optimizatu denboran zehar. Lan horietan, taldeak lankidetza estua du enpresa eta erakundeekin, adibidez, CSIC edo Bizkaiko startup-ak (Global Data Quantum, besteak beste), eta Bizkaiko Foru Aldundiak sustatzen duen Biqain ekosistemaren plataforma kuantikoak erabiltzen ditu.

Sánchezek azaldu duenez, ekitaldiaren lehen egunean, BBVA buru zela, finantza-sektorea teknologia horren potentziala aztertzeko aztertzen ari den erabilera-kasuak landu ziren. Erakunde parte-hartzaileek beren inbertsio-zorroak optimizatzeko konputazio kuantikoaren erabileran egindako aurrerapenak erakutsi zituzten. Sanchezen esanetan, zientzia eta teknologia kuantikoak aurrerapen-fasean daude eta lankidetzak lehiaketak baino emaitza hobeak ekarriko dizkigu. Gaineratu duenez, zalantzarik gabe, gure ezagutza eta gaitasun teknologikoak ekosistemako parte-hartzaile nagusietako batzuekin partekatuz, gure ikerketa eta proiektu pilotuak aberastu egin dira. Amaitzeko, Sanchezek espero du «Bizkaia-BBVA Banks in Quantum Days» foroaren ondoren topaketa gehiago egitea, gure garapenak aberasteko eta bizkortzeko.

2030ean deszifratutako sistema kriptografikoak

Bestalde, Jaime Gómez Garcíak, Europako eta mundu osoko finantza-erakundeen Quantum Safe Financial Forum (QSFF) partzuergoko presidenteak, adierazi du konputazio kuantikoak enpresen zibersegurtasunean duen eragina aztertu dela bigarren jardunaldian. Europolek sustatu zuen Quantum Safe Financial Forum (QSFF) partzuergoaren sorrera, aurreikusi baitzuen egungo sistema kriptografiko asko 2030eko hamarkadan konputazio kuantikoaren aurrean kalteberak izan litezkeela. Bigarren jardunaldian, QSFFko kide eta nazioarteko aditu batzuek ordenagailu kuantikoen aurrean sistema kriptografiko seguruetarako trantsizioan izandako esperientziak partekatu dituzte; halaber, erakutsi dute lankidetza garrantzitsua dela datozen urteetan erronka horri aurre egiteko.

Bizkaia-BBVA Banks in Quantum Days Foroaren lehen edizioak Bizkaia teknologia kuantikoaren erreferentzia-polo gisa kokatzen laguntzen du, eta dagoeneko topaketa aitzindari hau erreferentea da teknologia kuantikoaren bankako aplikagarritasunean.