Berriak

Bizkaiko Foru Aldundiaren Ondare Aretoan Jose Manuel Rozasen  erakusketa egongo da ikusgai irailaren 30era arte; erakusketak artistaren pintura eta eskultura oso adierazgarriak biltzen ditu. Lorea Bilbao Ibarrak, Euskara, Kultura eta Kirol diputatuak, foru aretoko aldi baterako erakusketa berria aurkeztu du artistaren senideekin eta komisario lanak egin dituzten Alicia Fernández eta Ander Lopez Diezekin batera.

Lorea Bilbao Ibarrak azaldu duenez, Erakusketak jasotzen dituen 50 obra baino gehiagoren bitartez Jose Manuel Rozasen ibilbide artistikoan zehar bidaia egitera garama. Bere mundu artistikora murgiltzera eta arteak, ideiak, sentimenduak eta emozioak transmititzeko duen gaitasuna erakusten digu Jose Manuel Rozas-ek bere lanen bidez. Rozasek gogorarazten digu artea errebindikaziorako tresna indartsua dela.

Bere heriotzaren berrogeigarren urteurrena gogoratuz Bilboko Ondare Aretoak Jose Manuel Rozas  (Bilbo, 1944 - Sukarrieta, 1983) erakusketa aurkezten du. Margolari eta eskultore konprometitua eta autodidakta izan zen; inspirazio surrealista burutsuko ibilbide labur baina bizia izan zuen, eta kutsu hiperrealista, lotura sozial eta politikoak transmititu zituen.

Durangoko Arte eta Historia Museoan erakutsi ondoren, erakusketa Bilbora iritsiko da Alicia Fernández eta Ander Lopez Diez komisarioekin.  Ondare Foru Aretoan aurkezteko handitu egin da obren aukeraketa, bere ibilbideko pieza garrantzitsuenak barne hartuz. Hori guztia artearen adituek baloratzen duten baina publiko zabalarentzat oso ezaguna ez den obraren ezagutza errazteko egiten da.

Ondare Aretoan bildutako berrogeita hamabost margolanak eta eskulturak artistaren alargunaren bildumakoak eta hainbat jatorritako bilduma partikularretakoak dira, baita Bizkaiko Foru Aldundiarenak ere.

Topaketak bere lana trantsizio demokratikoan garatu zuen artista baten heriotzaren berrogeigarren urteurrena oroitarazten du. Margolan eta eskulturen bidez une haietako gazteek askatasun-irrikaz zituzten itxaropenak, beldurrak, ametsak eta nahiak erretratatzeko zuten irudimen gaitasuna erakusten da.

Diktaduraren azken urteetan eta ondorengo trantsizio demokratikoan, Santurtzitik lehenik eta Sukarrietatik gero, Rozasek lengoaia plastiko abangoardista sortu eta garatu zuen; lengoaia hori bere ezaugarrietako bat izan zen eta bere garaikideetatik bereizi zuen.

Erakusketatik ibilbidea

Ordena kronologikoari jarraituz, erakusketak aukera ematen dio bisitariari Jose Manuel Rozasen ekoizpen artistikoaren ikuspegi osoa zeharkatzeko, 1967tik 1983ra.

Erakusketa Afari Santua (1967) lanarekin hasten da, urte horretan Bilboko Espainiako Artisautza aretoetan egin zen artistaren lehenengo bakarkako erakusketan aurkeztu baitzen.

Santurtziko estudioan egindako urte horietako lanetan, pertsonaia ñimiñoz betetako unibertso fantastikoa garatzen hasi zen. Margolan goiztiar horietan, artean nabarmena da espiritualtasun erlijiosoaren eragina, artista gisa eman zituen lehen urteak markatu zituena.

1974. urtearen inguruan ekoitzitako lanetan, berriz, bere garaiko errealitate kultural, sozial eta politikotik abiatuta, Rozas erreferentzia onirikoz eta surrealistez betetako mundu bat eraikitzen hasi zen.

1975. urtea oso garrantzitsua izan zen, data sinbolikoa bertako eta estatuko historian, eta urte horrexetan joan zen bizitzera Sukarrietara. Bizilekuz aldatzeak eta alaba bakarraren jaiotzak eragin handia izan zuten artistaren ekoizpenean. Obra gehiago ekoitzi zituen, obren tamaina handitu zuen, eta estudio berriaren neurriek aukera eman zioten eskulturaren praktika berreskuratzeko, besteak beste.

Erakusketaren ibilbideari jarraituz, bisitariak barnealdeetan girotutako mihiseen multzo bat aurkituko du. Eszena-esparru ezohikoa Rozasen ekoizpenean, Bandera zuria (1976) eta Monumentua (1976) lanek ordezkatua. Lan horien ondoren jorratu zituen irudiek espiritu zuhur, ironiko eta kritiko sutsua zuten, egile gaztearen kezka pertsonalei zegokiena.

Jarraian, 1980. eta 1983. urteen artean egindako lanak aurkezten dira, Jose Manuel Rozasen azken hiru lan-urteak. Atal hau amaitu gabeko ataltzat hartu behar da, koadro hauekin merkatura eta nazioarteko zirkuitu artistikora jauzi egiteko asmoa baitzuen. Lan batzuk, konposizioaren eta estiloaren ikuspegitik, hirurogeita hamarreko hamarkadan sortutakoak baino anbizio handiagokoak dira, Rozasek hil aurreko urteetan lortutako heldutasun artistikoaren erakusgarri.

Erakusketaren azken eremuan, formatu ertain eta handiko eskultura-lanak daude. Egur nobleetan eginda daude, batez ere Oregoneko pinua eta irokoa erabiliz, eta agerian uzten dute Rozasek 1977az geroztik konplexutasun handiko zurgintza-lanetan lortua zuen maisutasun teknikoa. Pieza horiek arrakasta handia izan zuten ikusleen eta bildumagileen artean, eta gehienbat 1983. urtearen inguruan egindakoak nabarmentzen dira, tamaina handiagoa eta tratamendu tekniko hiperrealista baitute, esaterako, Tituluarekin (1982) izenekoak.

Biografia

Jose Manuel Rozas (Bilbo, 1944 - Sukarrieta, 1983), pintura, eskultura, marrazketa eta obra grafikoa landu zituen artista polifazetikoa. Prestakuntzaz autodidakta, hasieran La Salleko kongregazioaren laguntza eta sostengua izan zituen. Kongregazio horren Irungo zentroan eman zuen gaztaroko zati bat, eta hainbat taila egin eta liturgia-tresnak diseinatu zituen bertan.

Demokraziarako trantsizioan, mundu oniriko eta surrealistetan bizi ziren izaki ñimiñoz beteriko konposizioak egin zituen. Horietan, protagonismo osoa eman zien bere mihiseetako biztanleen kezkei eta beharrei. Errealitate fantastikoetan girotuta egon arren, garai hartako euskal gizartearen oso antzekoak ziren.

Bere ibilbide laburrak ez zion eragotzi erakusketa ugari egitea, eta horien artean banaka egindako hemezortzi erakusketa baino gehiago nabarmentzen dira. Era berean, bere kezka pertsonalek bultzatuta, berrogei erakusketa kolektibotan baino gehiagotan kolaboratu, eta Arte Independentearen Taldearen sorreran parte hartu zuen, Alejandro Quincoces, Julio Ortún, Richard, Justo San Felices, Roberto Zabalbidea eta Iñaki Zaraterekin batera.

Jarduerak

Erakusketak irauten duen tartean bitartekotzako eta didaktikako jarduera osagarriak egingo dira, hala nola bisita komentatuak, topaketak eta tailerrak familian. Jarduera guztiak doakoak dira eta ezinbestekoa da aurretik 944067737  zenbakian edo ondare.aretoa@bizkaia.eus webgunean izena ematea.

Ekainaren 27an, 19:00etan, Topaketa-Encuentro Ander Lopez Diezekin, Jose Manuel Rozasen erakusketaren komisarioarekin. Berarekin Ondareko erakusketan zehar ibiliko gara eta aurkezten diren lanen ezaugarri nagusiak ezagutuko ditugu.

Uztailaren 11n, 19:00etan. Poesia errezitaldia, Asociación Artística Vizcaína-Bizkaiko Elkarte Artistikoarekin lankidetzan. Artista elkarte horretako kide aktiboa eta kolaboratzaile handia izan zen.